BASKETBOL OYUNU KURALLARI
- Basketbol karşılıklı 5 kişiden oluşan iki takım arasında oynanmaktadır. Sahada bulunan 10 kişinin dışında kenarda da toplamda 14 (takım başına 7 yedek oyuncu) kişi bekleyebilmektedir.
- NBA gibi bazı liglerde farklılık gösteriyor olsa da Avrupa ve Türkiye liginde de kabul edilmiş olan basketbol süreleri 10 dakikalık periyotlar halinde oyunun toplamda 4 periyot şeklinde oynanması ile sürdürülmektedir. Toplamda 4 periyottan oluşan maçın, ilk iki periyodunun ardından 15 dakikalık bir devre arası verilir. Diğer periyotlar arası 2 dakika ara verilir. Beraberlik durumunda uzatma periyodu oynanır.
- Takımların ilk 3 periyotta ve uzatma periyotlarında her periyot için birer mola hakları bulunmaktadır. Son periyot için ise 2 mola alabilirler. Molalar 1 dakika uzunluğundadır.
- Basketbol müsabakaları üç hakem tarafından yönetilir. Misafir takım sahayı seçme hakkına sahiptir. 2. devreden sonra saha değişimi yapılır. Oyun, orta saha çizgisinde her takımdan birer oyuncu arasında yapılan hava atışı ile başlar. Hava atışına çıkan oyuncular, topu tek elleri ile takım arkadaşlarına çelerek – vurarak kazandırırlar.
- Bir takımın hücumunu tamamlaması için geçirebileceği süre 24 saniye olarak belirlenmiştir. Bu sürenin geride bırakılmasının ardından topun diğer takıma geçmesi gerektiği kuralı uygulanmaktadır. Hücum süresi tamamlanmadan rakip takımın potasına topun değmesi halinde ise süre tekrar başlatılarak aynı takım tarafından hücumun bu kez 14 saniye içinde tamamlanması gerekir.
- Hücum eden takım, kendi sahasını 8 saniye içinde terk etmek zorundadır aksi halde top karşı takıma geçer.
- Oyuncu topla birlikte, top sürme, pas atma, şut atma aktivitelerini yapma hakkına sahiptir. Bir oyuncu top sürerken, topu eline alarak durdurursa, tekrar top sürme şansına sahip değildir; topu istediği yöne ve kişiye pas ya da şut atmak zorundadır.
- Topun elde tutularak yürünen ya da koşulan durumlarda bu ihlal olarak sayılmaktadır. (Hatalı yürüme kuralı). Topa sadece el ile müdahale edilebilir. Hiçbir şekilde ayakla müdahale yapılamamaktadır.
- Maç sırasında oyuncu değiştirmek için oyuncuların diskalifiye edilmediği durumlarda sınırsız şekilde değişiklik yapılabilir.
- Bir takım, yarı sahasından çıktıktan sonra top yarı sahasına çarparsa geri saha ihlalinden dolayı topu kaybeder. Ayrıca topu taşıyan oyuncunun vücudunun herhangi bir kısmı (ayağının bir tanesi gibi) kendi yarı sahasına temas ederse yine bu kural devreye girer ve topu kaybeder. Ama top hücum takımından değil de rakip takım oyuncusuna temas edip hücum takımının yarı sahasına geçerse o topa her iki takım oyuncuları da temas edebilir ve topu alabilir. Çünkü rakip (savunma takımı) alırsa top çalmış olacak, hücum takımından birisi alırsa hücuma kaldığı yerden devam edebilecektir.
- Oyuncular iki durumda cezalandırılır:
A-) Bireysel kural ihlalleri ve hataları:
1- Hatalı yürüme
2- Topun çizgi dışına çıkması
3- Hücum oyuncusunun 3 saniyeden fazla potanın dibindeki bölüm içinde (boyalı alan) durması
4- Topun ayakla kontrol edilmesi
SERBEST ATIŞ KURALLARI
- Bir serbest atış, bir oyuncuya serbest atış çizgisinin gerisinden ve yarım dairenin içinden, bir müdahale olmadan, 1 sayı atması için verilmiş bir fırsattır.
- Bir serbest atış serisi, tek bir faulün cezasından kaynaklanan tüm serbest atışlardan ve olası topu oyuna sokma hakkından oluşur.
- Bir kişisel, bir sportmenlik dışı ya da temaslı bir diskalifiye edici faul çalındığında, serbest atış(lar) aşağıdaki gibi verilecektir:
• Faul yapılan oyuncu serbest atış(lar)ı kullanacaktır.
• Eğer, bu oyuncunun değiştirilmesi istendiyse, oyunu terk etmeden önce serbest atış(lar)ıkullanmalıdır.
• Eğer oyuncu, sakatlık, 5 faulü ya da diskalifiye edilmesi nedeniyle oyunu terk etmek zorundaysa, yerine giren yedeği serbest atış(lar)ı kullanacaktır. Eğer yedek yoksa, antrenörü tarafından belirlenen herhangi bir takım arkadaşı serbest atış(lar)ı kullanacaktır. - Bir teknik ya da temassız diskalifiye edici faul çalındığında, rakip takımdan antrenörü tarafından belirlenen herhangi bir oyuncu serbest atış(lar)ı kullanacaktır.
- Serbest atışı kullananoyuncu:
• Yarım dairenin içinde, serbest atış çizgisinin gerisinde pozisyon alacaktır.
• Topun sepete üstten girmesi ya da çembere temas etmesi koşuluyla, serbest atışta herhangi bir metodu kullanacaktır.
• Hakem tarafından top kontrolüne verildikten sonra 5 saniye içindetopu elinden çıkaracaktır.
• Top sepete girene ya da çembere temas edene kadar serbest atış çizgisine basmayacak ya da kısıtlamalı alanagirmeyecektir.
• Aldatma atışı yapmayacaktır. - Serbest atış ribaunt kulvarlarındaki oyuncular, 1 m. derinliğindeki alternatifli pozisyonlara yerleşeceklerdir
Serbest atışlar sırasında bu oyuncular:
• Kendilerine ait olmayan serbest atış ribaunt kulvarlarına yerleşmeyeceklerdir.
• Top, serbest atışı kullanan oyuncunun el(ler)ini terk edene kadar kısıtlamalı alana, tarafsız bölgeye girmeyecekler ya da serbest atış ribaunt kulvarını terketmeyeceklerdir.
• Hareketleriyle serbest atış kullanan oyuncuyu şaşırtmayacaklardır.